1. Изложение.

Демонстрационный вариант  2017 г. – задание №1.

1. Текстны тыңлагыз һәм кыска изложение языгыз. Текстны тыңлагач, микротемаларны билгеләгез. Тулы текстның һәм андагы микротемаларның төп эчтәлеген бирергә кирәклеген истә тотып эшләгез. Изложениенең күләме 50 сүздән ким булмаска тиеш. Изложениены чиста һәм танырлык итеп языгыз.

Решение: 

  1. Башлангыч текстны тыңлагыз.
  2. Текстның темасын (нәрсә турында?) идеясын билгеләгез.
  3. Һәр өлешнең микротемаларын аерып, текстның тулы планнын төзегез.
  4. Төп мәгълүматны һәм барлык микротемаларны саклап, текстны җыйнакланедырыгыз.
  5. Изложениедә өлешләр арасында мәгънәви, грамматик бәйләнеш һәм авторның фикере сакланылуын тикшерегез.
  6. Изложениене языгыз.
  7. Үзегезнең текстны кабаттан укыгыз һәм андагы сүзләрне санагыз  (алар 70 сүздән дә ким булмаска тиеш) Әгәр дә күләм аз булса, киңәйтеп була торган өлешне билгеләгез.
  8. Изложениене укыгыннан соң, анда грамматик, сөйләм. орфографик, пунктуацион хаталарның булу-булмавын җентекләп тикшерегез.

Ответ:

Үрнәк:

Койма тактасына ясалган сары Кояш күк йөзендәге болытларга дәште:
– Әй, болытлар! Мин – Кояш! Мин кояшларның да кояшы!
Коймадагы Кояш чыркылдаган чыпчыкка:
– Әй, чыркылдык! Мин – кояш! Кара миңа, соклан!
Болытларга Кояшларның болай кычкырынуы ошамады. Алар яңгыр яудыра башладылар. Коймадагы Кояшны яңгыр тиз арада коймадан юып төшерде.
Яңгыр беткәч, күктәчын Кояш барлыкка килде. Үсемлекләр яшәреп китте. Чәчәчкләр хуш ис тараттылар. Чыпчык яңадан чыркылдарга тотынды.
Беркем дә коймадагы Кояшны телгә алмады.

Демонстрационный вариант  2016 г. – задание №1.

1. Текстны тыңлагыз һәм кыска изложение языгыз. Текстны тыңлагач, микротемаларны билгеләгез. Тулы текстның һәм андагы микротемаларның төп эчтәлеген бирергә кирәклеген истә тотып эшләгез. Изложениенең күләме 50 сүздән ким булмаска тиеш. Изложениены чиста һәм танырлык итеп языгыз.

Решение: 

  1. Башлангыч текстны тыңлагыз.
  2. Текстның темасын (нәрсә турында?) идеясын билгеләгез.
  3. Һәр өлешнең микротемаларын аерып, текстның тулы планнын төзегез.
  4. Төп мәгълүматны һәм барлык микротемаларны саклап, текстны җыйнакланедырыгыз.
  5. Изложениедә өлешләр арасында мәгънәви, грамматик бәйләнеш һәм авторның фикере сакланылуын тикшерегез.
  6. Изложениене языгыз.
  7. Үзегезнең текстны кабаттан укыгыз һәм андагы сүзләрне санагыз  (алар 70 сүздән дә ким булмаска тиеш) Әгәр дә күләм аз булса, киңәйтеп була торган өлешне билгеләгез.
  8. Изложениене укыгыннан соң, анда грамматик, сөйләм. орфографик, пунктуацион хаталарның булу-булмавын җентекләп тикшерегез.